Functional medicine

Ókeypis símaráðgjöf

Ég heiti Emil og ég er sérfræðingur í hagnýtum lækningum.

Functional medicine er nálgun á líkama og huga sem leggur áherslu á að bera kennsl á og takast á við undirliggjandi orsakir sjúkdóma frekar en að meðhöndla einungis einkenni. Þessi aðferð byggir á þeim skilningi að líkami hvers einstaklings er einstakur og því þarf persónulega nálgun til að ná sem bestri heilsu.

Markmið functional medicine er að finna út úr því hvers vegna og hvað virkar ekki sem skyldi hjá einstaklingnum.

Takmörkuð hjálp í hefðbundnu kerfi

Einstaklingar eru einstakir og því geta orsakir einkennanna átt uppruna sinn á mismunandi stöðum.

Almennar eða hagnýtar lækningar?

Almennt reyna hagnýtar lækningar að horfa á alla manneskjuna frekar en að vera með nálgunina sem byggir meira á ákveðnum svæðum/sjúkdómum.

Til dæmis: Fyrir sérfræðing í hagnýtum lækningum snúast efnaskiptavandamál ekki aðeins um efnaskiptahormóna, heldur einnig um öll áhrifakerfi sem stuðla að starfsemi efnaskipta.

Þess vegna verður framvindan einnig víðtækari til að hámarka aðstæður fyrir líkamann til að endurheimta virkni.

Sem upphafspunktur er notuð náttúrulæknisfræði, þ.e. mataræði, fæðubótarefni og lífsstílsráðstafanir, hugsanlega í samstarfi við almenna læknisfræði og lækna.

Það kemur því ekki í stað hefðbundinnar læknisfræði heldur sem viðbót, valkostur og/eða ef þú hefur gefist upp á kerfinu.

Ráðgjöf í hagnýtum lækningum

Ráðgjafartími þarf ekki að vera á staðnum, þar sem ráðgjöfin byggist á samtali og áætlun sem skjólstæðingur og meðferðaraðili hefja. Þess vegna bjóðum við einnig upp á ráðgjöf á netinu, sem auðveldar skipulag fyrir fólk um allt land.

Meðferðin byggist á heilsufarssögu, lífsstíl og einkennum.

Hvað er krafist af skjólstæðingnum?

Ráðgjafartíminn krefst meira en bara líkamlegrar og andlegrar nærveru, en við erum meðvituð um að breytingar á mataræði og lífsstíl geta verið róttækar þar sem rútínur stjórna daglegu lífi okkar. Þetta getur verið áskorun fyrir marga, en jafnframt fræðandi og gefandi.

Leiðirnar að markmiði eru margar og það er verkefni meðferðaraðilans að aðlaga ferlið að skjólstæðingnum.

Hvernig fer meðferðin fram?

Dæmigerð meðferð hefst með ítarlegu samtali varðandi vandamál einstaklingsins og alla áhrifaþætti í lífi hans. Venjulega er tíminn á milli fyrsta og annars viðtals stystur og síðan líður nokkur tími á milli viðtala, þar sem oft eru sett af stað verkefni sem taka tíma.

Eftir það líða að meðaltali 4 vikur eða meira á milli viðtala, auk þess sem hægt er að gera hlutina í gegnum tölvupóst/síma samhliða.

Að meðaltali verður tíðni inngripa minni en til dæmis í osteópatíu.

Mataræði, rannsóknir og sjúkdómar

Matur er orka og byggingareiningar fyrir frumur okkar, en það er einnig hægt að nota mat til að styrkja meðal annars meltingar- og ónæmiskerfið.

Ákveðinn matur getur dregið úr bólgu og öfugt geta sumar matvörur einnig skapað sjálfsofnæmi og bólgu.

Rannsóknir á mataræði eru að aukast en það er enn ábótavant á nokkrum sviðum.

Ástæðan fyrir takmörkuðum rannsóknum er meðal annars fjárhagslegur stuðningur, fáir möguleikar fyrir sjálfsmat, margir þættir sem hafa áhrif á niðurstöðuna, en einni skortur á vilja/skilningi á áhrifum matvæla á ónæmiskerfið og á innra umhverfi í líkamanum.

Hér að neðan eru tenglar á rannsóknir þar sem mataræði sýnir fram á eða tengist bata í ýmsum sjúkdómum/fylgikvillum.

• ​​Tengsl á milli mataræðis og þarmaflóru og áhrifa þess á sjálfsofnæmissjúkdóma eins og skjaldkirtilsbólgu, sykursýki 1, bólgusjúkdóma í meltingarvegi, Crohns sjúkdóm, ofnæmi, iktsýki, MS-sjúkdóm o.fl.
• það eru ekki bara sjálfsofnæmissjúkdómar sem mataræði getur hjálpað, heldur einnig við sykursýki 2, sem er enn vaxandi vandamál í heiminum
• Mataræði getur lækkað kólesteról og þar með dregið úr hættu á ýmsum hjarta- og æðasjúkdómum.

Hvenær eiga hagnýtar lækningar við?

Funktionel medicin meðhöndlar mörg vandamál. Dæmi um þetta eru:

• Hormónavandamál: PCOS, legslímuflakk, truflanir eða verkir tengdir tíðahring, minnkuð kynhvöt, frjósemisvandamál, langvinn þreyta, hitakóf, svefnvandamál, efnaskiptatruflanir o.s.frv.
• Sjálfsofnæmisvandamál: MS-sjúkdómur, iktsýki, sóríasisliðagigt, hryggjargigt, efnaskiptavandamál (skjaldkirtilsbólga), húðsjúkdómar o.s.frv.
• Almennir sjúkdómar/lífmerki: Fitulifur, sykursýki 2, hátt kólesteról, hár/lágur blóðþrýstingur, bólgusjúkdómar í ýmsum vefjum o.s.frv.
• Meltingarvandamál: Ógleði, uppþemba, magakrampar, uppköst, niðurgangur, hægðatregða, brjóstsviði o.s.frv.
• Einkenni: Gigt, beinþynning, höfuðverkur/mígreni, svimi, sina- og vöðvabólga, vöðvaverkir/krampar, húðvandamál o.s.frv.

Meltingarkerfið og hagnýtar lækningar

Eins og áður hefur komið fram eru margir sjúkdómar/kvillar sem geta skipt máli innan functional medicine, til dæmis meltingarvandamál.

Meltingin er mikilvæg til að geta brotið niður og tekið upp fæðu, ásamt því að leiða til losun úrgangsefna.

Margir eiga við meltingarvandamál af ýmsu tagi að stríða og orsakirnar má oft finna í grunnþáttum eins og streitu, svefni, mataræði, lyfjum, erfðafræði, hreyfingu, áfengi og reykingum. Oft er það samspil þessara þátta sem skapar óeðlilegt ástand.

Iðraólga, glútenóþol, sáraristilbólga, magabólga, meltingartruflanir, Crohns sjúkdómur og  ofnæmi/óþol eru nokkrir af þeim sjúkdómum sem functional medicine getur hjálpað við, ásamt almennri læknismeðferð. Í öðrum tilfellum er engin bein greining/orsök, en hvort sem greining er til staðar eða ekki, þá reynir meðferðin að hámarka þarmakerfið út frá einkennum og heilsufarssögu.

Einkenni geta verið allt frá uppþembu, krampa, niðurgangi, ógleði, uppköstum, hægðatregðu, gyllinæð, brjóstsviða o.s.frv.

Meðferð getur meðal annars beinst að almennum lífsstílsbreytingum, forgangsröðun mataræðis, aðgerðum sem beinast að magasýru, galli, brisensímum, góðgerlum og viðeigandi ensímum.

Auk þess að skoða grunnþætti getur verið viðeigandi að prófa þætti sem hafa áhrif á getu okkar til að brjóta niður, taka upp og losa efni.

Hagnýtar lækningar og próf á meltingarvandamálum

Saursýni

• GI-MAP kannar sérstaklega samsetningu baktería þarmaflórunnar, en einnig sníkjudýr, ónæmismerki og úrgangsefni, sem segja okkur eitthvað um umhverfi og virkni. Samsetning hægða gefur einnig merki um hverju við gætum átt erfitt með að umbreyta í fæðu okkar.
• GI-360 virkar eins og GI-MAP, en leggur meiri áherslu á sníkjudýr og veirur og áhrif þeirra á meltingarfæragen.
• Zonúlín próf. Zonúlín er lykilmerki í tengslum við vanstarfsemi í upptöku í þörmum (leka í þörmum), sem tengist ýmsum sjúkdómum eins og glútenóþoli, sykursýki af tegund 1, sjálfsofnæmissjúkdómum, astma, fitulifur o.s.frv.

Þvagsýni

• IPA-próf ​​er þvagpróf sem mælir getu okkar til að taka upp og nota ýmis efni. Niðurstöður þeirra geta bent til vandamála með gegndræpi í þörmum.

Blóðprufur

• Gena/DNA próf ​​geta útskýrt hvers vegna eitthvað getur komið fram í líkamanum og hvað þarf að gera til að bæta upp fyrir genin.

Almen próf

• Magasýrustig: Hægt er að mæla magasýrustig beint eða óbeint sem gefur vísbendingu um sýrustig í maga, sem ætti venjulega að hafa pH á bilinu 1,5-3,5 þegar við meltum. Hér hjálpar magasýran aðallega við niðurbrot próteina, fitu og upptöku vítamína/steinefna.
• Lífmerki fyrir laktósa, glúten, bólgusjúkdóma í þörmum, ofvöxt smáþarmabaktería (SIBO), helicobactor pylori, gen, hormónaáhrif og ýmis ónæmis-/mótefnamerki eru einnig hluti af prófunartólunum sem geta skipt máli fyrir meltingu.

Það eru margir möguleikar á að prófa meltingarfærin, en einkenni og sjúkrasaga einstaklingsins mynda grundvöll fyrir því hvaða próf geta verið skynsamleg að taka.

Efnaskiptahormón eru öflugur hvati fyrir virkni frumna okkar og stjórna sér sjálfum í gegnum afturverkunarkerfi í heilanum – þessi hormónaás kallast undirstúku-heiladinguls-skjaldkirtils-ásinn (e. hypothalamus-pituitary-thyroid (HPT) axis).

T3 og T4 hormón eru virk efnaskiptahormón og til þess að þau geti myndast og virkjast eru margir ferlar sem verða að virka.

Þessir ferlar eru háðir tiltækum efnum, ónæmisþáttum, erfðafræði, upptöku- og útskilnaðargetu í þörmum og nýrum, kyn- og streituhormónum o.s.frv.

Þú getur þjáðst af bæði hægum og hröðum efnaskiptum og einkennin eru andstæð.

• Hæg efnaskipti geta valdið þreytu, hægðatregðu, þyngdaraukningu, kuldatilfinningu, vöðvaþreytu, þurri húð o.s.frv.
• Hröð efnaskipti leiða til þyngdartaps, tilhneigingar til svitamyndunar, mikillar orku, niðurgangs, hraðs hraðsláttar, svefnörðugleika o.s.frv.

Hagnýtar lækningar og meðhöndlun efnaskiptavandamála

Við bjóðum upp á próf og meðferðarúrræði við efnaskiptatruflunum sem læknir prófar ekki alltaf.

Lífsstílsþættir eins og mataræði, reykingar, áfengi, hreyfing, lyf, svefn og streita eru fjölmargir þættir sem geta haft áhrif á efnaskiptavandamál.

Efnaskipti eru mikilvæg fyrir grunn líkamans til að endurheimta getu og lækna sig sjálfan.

Ef það er ágætt jafnvægi í lífstílsþáttum eða ef þú vilt þrengja að mögulegum orsökum efnaskiptavandamálsins gætu ákveðin próf verið viðeigandi.

Margir ferlar í líkamanum hafa áhrif á efnaskipti og orsakirnar geta því legið víða.

Hvaða próf er hægt að gera til að kanna efnaskipti?

Blóðprufur vegna efnaskiptavandamála

Viðeigandi lífmerki sem hægt er að kanna:

• Öfugt T3 – óvirkt efnaskiptahormón – getur hamlað virkjun T3
• Óbundið T3/T4 sem er líffræðilega aðgengilegt og þar af leiðandi virkt.
• TSH og mótefni gegn thyroglobulin og thyroxine peroxidase (venjulega mælt af lækni)
• Kynhormón/streituhormón með DUTCH prófi og munnvatnssýni. Þau hjálpa til við að stjórna fríu T3/T4.
• Albúmín, TBG, SHBG og transkortin gefa vísbendingar um lifrarstarfsemi og flutningsprótein sem hafa bein eða óbein áhrif á efnaskipti.
• Vítamín sem taka þátt í efnaskiptum eru mikilvæg kóensím í efnaskiptum okkar.

Saursýni

GI-MAP

GI-360

Þvagsýni

• DUTCH prófið mælir framleiðslu, veltu og útskilnað kyn- og streituhormóna, sem hafa áhrif á efnaskipti okkar.
• Eiturefni og nauðsynleg steinefni sem hafa áhrif á efnaskipti eru mæld.

DNA-próf ​​með blóðprufu kannar hvort erfðafræðilegar tilhneigingar séu til staðar og hvers vegna sjúkdómar/truflanir geta hugsanlega komið fram. Þau geta sagt til um hvað þú þarft að vera meðvitaður um til að styðja við genin þín.

Efnaskiptatruflanir geta verið afleiðing margra kerfa og því er hægt að meðhöndla margt í einu.