Magaverki vegna magasýru

Hvert er hlutverk magasýru?

Magasýra gegnir mikilvægu hlutverki í meltingarkerfinu við niðurbrot fæðu, sérstaklega próteina. Ef maður á í erfiðleikum með að melta mat eða ef maður hefur borðað of mikið, getur það aukið seytingu magasýru, rétt eins og mikið álag og áfengisneysla.

Einnig gegnir magasýran mikilvægu hlutverki í ónæmisvörn meltingarinnar með því að drepa meirihluta þeirra baktería sem við innbyrðum með fæðunni, og á þann hátt hjálpar hún að minnka hættuna á sýkingum í maga og þörmum.

Of mikil magasýra (hyperchlorhydria) og streita

Magasýra myndast í vegg magans, og framleiðslunni er stjórnað annars vegar af hormónum (gastríni) og hins vegar af taugakerfinu.

Ósjálfráða taugakerfið gegnir mikilvægu hlutverki í framleiðslu magasýru. Hlutverk þess er meðal annars að viðhalda jafnvægi í líkamanum (homeostasis).

Hátt streitustig eykur virkni drifkerfisins (bardagi/flótti) í ósjálfráða taugakerfinu, sem leiðir til skyndilegrar aukningar á seytingu/framleiðslu magasýru. Til lengri tíma litið getur streita hins vegar hamlað framleiðslu magasýru og dregið úr meltingarstarfsemi.

Magasýra og verkir í baki

Líffæri líkamans eiga samskipti við heilann í gegnum sjálfvirka taugakerfið um hryggsúluna. Mismunandi líffæri senda boð til mismunandi hluta hryggsins svo merkin nái til heilans.

Maginn og lifrin senda boð í gegnum brjóstbakið. Ef maginn er t.d. pirraður vegna of mikillar framleiðslu magasýru, er eðlilegt að finna einkenni í bakinu, á milli herðablaðanna.

Á sama hátt sendir vélindað boð til efsta hluta brjóstbaksins, og við ertingu í vélinda vegna bakflæðis geta einnig komið fram einkenni í efsta hluta brjóstbaksins.

Vandamál með magasýru?

Sérfræðingar okkar eru tilbúnir að hjálpa þér.

• Ósteópatíumeðferð
• Þekking á orsökum
• Ráðgjöf
• Æfingar
• Framhald í meðferð

Markmið okkar er daglegt líf án verkja.

Einkenni of mikillar magasýru

Sum algeng einkenni vegna of mikillar framleiðslu magasýru geta meðal annars verið brjóstsviði og bakflæði.

Sumir upplifa einnig minnkaða matarlyst, mögulega ásamt ógleði eða uppköstum. Maginn liggur fyrir neðan þindina (diaphragma) og því er algengt að finna fyrir óþægindum og verkjum í kringum þindina í tengslum við of mikla magasýru.

Einnig eru uppþemba og seddutilfinning dæmigerð einkenni

ATH: Mörg einkenni sem líkjast hjartaverkjum koma oft frá maganum vegna magasýru.

Magasýra og hæsi

Ef bakflæði á sér stað þar sem magasýra fer úr maga og upp í vélinda (gastroesophageal reflux), getur það valdið ertingu/bólgu í barkakýli (laryngitis). Þá getur komið bólga í kringum raddböndin og/eða ertingar í skreyjutauginni (vagus nerve), sem getur leitt til hæsi.

Ef maður upplifir hæsi vegna bakflæðis er æskilegt að byrja á því að breyta mataræði og lífsstíl.

Magasýra og ógleði

Við of mikla framleiðslu magasýru getur maður fundið fyrir bakflæði þar sem magasýra fer upp í vélinda. Ef þetta varir lengi getur það hugsanlega valdið skemmdum í vélinda. Afleiðingin getur í sumum tilvikum verið bólga, hósti og kyngingarörðugleikar, og sumir finna fyrir ógleði og jafnvel uppköstum.

Einnig getur svokölluð æða- og skreyjutaugarviðbragð (vasovagal viðbragð) komið fram vegna of mikillar sýrumyndunar. Þannig getur skreyjutaugin (vagus) orðið ert og valdið skreyjutaugarsvörun, sem getur kallað fram ýmis líkamleg einkenni, þar á meðal ógleði.

Góð ráð gegn of mikilli magasýru

• Forðast feitan mat
• Minnka neyslu á sterkum og krydduðum mat
• Minnka neyslu á kaffi og öðrum koffínríkum drykkjarföngum
• Forðast súra drykki og áfengi
• Þyngdartap við ofþyngd vegna aukinn þrýsting frá maga
• Forðast að borða rétt fyrir svefn
• Draga úr streitu
• Minnka neyslu á súrum matvælum, t.d. sítrusávextum og súrum berum
• Tyggja matinn vel og gefa sér góðan tíma til að borða
• Borða auðmeltanlegan mat undir álagi (t.d. á vinnustað) eða drekka smoothies eða grænmetissafa

Matur sem getur valdið of mikilli magasýru

• Skyndibiti, djúpsteiktur matur
• Feitur matur
• Sterkur og kryddaður matur
• Kolsýrðir drykkir
• Súkkulaði
• Kaffi
• Áfengi
• Einnig er gott að forðast of stórar máltíðir

Meðferð við of mikilli magasýru

Lyfjameðferð við of mikilli magasýru

Lyfjameðferð við of mikilli magasýru beinist yfirleitt að lyfjum sem hlutleysa magasýruna.

Í grunninn leysa slík sýruhletjandi lyf ekki vandann sem snýr að of miklli sýrumyndun, en þau geta tímabundið minnkað magasýruna sem veldur verkjum og þannig dregið úr einkennum.

Einnig eru til lyf sem mynda froðulag sem leggst ofan á súrt magainnihald.

Notkun froðumyndandi lyfja er hugsuð til að minnka bakflæði súrs magasafa upp í vélinda (brjóstsviði).

Ef maður hefur þróað með sér magasár er einnig til lyf sem gefa maganum tíma til að gróa með því að hindra eða draga úr framleiðslu magasýru.

Of lítil magasýra (lág magasýrumyndun – hypochlorhydria)

Eins og of mikil magasýra getur valdið ýmsum vandamálum, getur of lítil sýrumyndun einnig valdið vandamálum, svo sem skertum meltingarkrafti, minni niðurbroti og upptöku næringarefna úr fæðu og aukinni sýkingarhættu.

Þegar við erum stressuð virkjar líkaminn drifkerfi taugakerfisins (bardagi/flótti), sem leiðir til ýmissa sjálfvirkra líkamlegra viðbragða. Í tengslum við magann þýðir þetta að samdrættir magans minnka, blóðflæði til magans minnkar, sýrumyndun minnkar og opið á milli maga og skeifugarna þrengist.

Þannig getur langvarandi streita dregið úr sýrumyndun og leitt til meltingarvandamála.

Of lítil magasýra, sérstaklega vegna lyfjanotkunar, er oft upphafið að langvinnum meltingarvandamálum, eins og langvinnri bólgu í þörmum (t.d. Crohns sjúkdómi og sáraristilbólgu/colitis ulcerosa). Magasýran virkar sem vörn svo bakteríur eins og E. coli komist ekki inn í meltingarkerfið og valdi langvinnri bólgu.

Við langvarandi ástand með lítilli magasýru verður oft viðvarandi niðurgangur, þar sem niðurgangur er eina leið meltingarkerfisins til að losa sig við bakteríur sem hafa komist í gegnum magasýruna í maganum.

Bakflæði og magasýra

Bakflæði (GERD – Gastroesophageal reflux disease) og brjóstsviði er oft merki um að magasýra renni aftur upp úr maga og upp í vélinda. Við mikla framleiðslu magasýru er eitt af fylgikvillum oft bakflæði og brjóstsviði.

Aðalorsök bakflæðis er þó yfirleitt ekki tengd of mikilli sýrumyndun, heldur truflun á starfsemi hringvöðvans milli magans og vélinda (vélindisloki).

Talið er að um 5–10% fullorðinna upplifi bakflæði daglega.

Osteópatísk nálgun á vandamál tengd magasýru

Maginn er staðsettur vinstra megin í líkamanum, undir þindinni (diaphragma), og festist jafnvel við hana með liðböndum. Auk þess hefur maginn líffærafræðilegt samband við fyrstu hluta skeifugarnar, lifrina og miltað.

Osteópatíumeðferð við of mikilli magasýru getur meðal annars falist í:

• • Handvirkri meðferð á maga, lífhimnu og öðrum líffærum í tengslum við magann til að tryggja frjálsa hreyfingu vefja og þannig góð starfsskilyrði fyrir líffærin.

• • Að stuðla að leiðréttingu á spennustigi í maga, þar sem læsingar í hryggnum geta aukið spennu í vefjum.

• • Leiðréttingu á starfsemi og spennu þindarinnar með tauga- og hreyfitengslum við háls, brjósthrygg og rifbein.

• • Að bæta hreyfanleika magans til að auka blóðflæði og styðja virkni ákveðinna hórmóna, t.d. intrinsic factor (m.a. mikilvægt fyrir upptöku B12-vítamíns).

• • Leiðréttingu þrýstings á milli brjóst- og kviðarhols.

• • Höfuðbeina- og spjaldhryggsmeðferð til að hafa áhrif á heilataugar og miðtaugakerfið.

• • Að jafna spennu í hringvöðvum meltingarvegarins.

• • Að ræða og vinna með streitutengdar áskoranir, auk þess að vinna á nýrum/nýrnahettum, hjarta- og lungnasvæði og blóðrásarkerfi.

• • Ráðgjöf varðandi lífsstíl, þar á meðal mataræði og hreyfingu.