Verki í hnakka og hálsi

Einkenni verkja í hnakka/hálsi

• Tak
• Læsing
• Stirðleiki
• Náladofi í fingrum
• Brjósklos í hálsi
• Svimi
• Slitgigt í hálsi
• Höfuðverkur
• Mígreni
• Leiðandi verkur í handleggjum

Hálsverkur og skreyjutaugin (magavandamál)

Verkur í hálsi og svimi

Svimi getur oft komið fram þegar fólk þjáist af verkjum í hálsi. Svimi getur stafað af mörgum mismunandi þáttum. Algengasta orsökin er læsing á hálsi sem leiðir til klemmu eða þrýstings á ýmsar slagæðar sem liggja upp að heilanum.

Þessar slagæðar liggja þvert á efsta hálshryggjarliðinn að sjötta hálshryggjarliðnum (hryggslagæð/a. vertebralis) og inn í hálsinn (hálsslagæð/a. carotis).

Langvinnir verkir í hálsi geta einnig stafað af þrengslum í hryggslagæð (vertebrobasillar insufficiens).

Verkur í hálsi og ógleði

Þegar verkur í hálsi er fastur liður í daglegu lífi, höfum við oft upplifað að skjólstæðingar tala um að finna fyrir ógleði. Ógleði getur komið fram vegna þess að hálsverkir geta haft áhrif á skreyjutaugina (n. vagus). Taugin er mikilvæg þegar kemur að meltingarkerfinu og þess vegna geta mismunandi hlutar meltingarvegarins orðið fyrir áhrifum af langvarandi verkjum í hálsi sem valda ógleði. Ógleði getur líka komið fram í kjölfar svima sem getur myndast vegna læsingu í hálsi eða annarra áhrifa í efri hálsliðum.

Verkur í hálsi sem leiðir út í handlegg

Tak í hálsinum (læsing í hálsinum), brjósklos, mænuþrengsli o.s.frv. er eitthvað sem getur valdið sársauka í handlegg eða dofa í fingrum.

Ýmsar taugar liggja frá hálsinum og mynda armflækju mænutauga (brachial plexus) sem er samsett úr meðal annars ölnartaug (n. ulnaris), sveifartaug (n. radialis), miðlægri framarmhúðtaug (n. medialis) og vöðva- og húðtaug (n. musculocutaneus).

Þessar taugar stjórna vöðvum á svæðinu og það eru litlar húðgreinar sem senda boð um tilfinningu, stöðuskyn o.fl. Þess vegna getur þrýstingur á eina eða fleiri af þessum taugum valdið verkjum í handlegg og/eða náladofa í fingrum.

Verkur í hálsi og höfuðverkur

Hálsverkir geta oft kallað fram höfuðverk. Tak eða læsing í hálsi getur valdið leiðandi verk frá taugum sem koma frá hálshryggjarliðum upp að höfði. Spenna í hálsi getur einnig valdið spennuhöfuðverk í gegnum vöðva og bandvef. Einkenni höfuðverks frá hálsi/hnakka geta verið höfuðverkur, ógleði, spenna í vöðvum o.s.frv.

Verkur í hálsi/hnakka hjá börnum og ungmennum

Aukin tilhneiging er til þess að börn og ungmenni leiti til læknis eða meðferðar vegna svokallaðs farsíma- eða iPad háls. Þetta er vegna þess að langvarandi stöður við notkun farsíma eða spjaldtölva henta ekki vöðvum, bandvef og liðum í hálsi. Hálsverkir af völdum farsímanotkunar munu oft leiða til slæmrar líkamsstöðu sem einnig stuðlar að frekari vandamálum í hálsi og öðrum óþægindum í líkamanum eins og bakverkjum.

Vinnutengdir hnakka- og hálsverkir

Í dag er stór hluti fólks með vinnu sem felur í sér mikla kyrrsetu. Við sjáum að þetta hefur bein áhrif á þróun ýmissa hálsverkja. Kyrrseta hefur neikvæð áhrif á vöðva, bandvef, blóðrás og líffærakerfi.

Við komumst að því að kyrrseta stuðlar oft að myndun spennu upp að hálsi, höfuðverk, vöðvaspennu í hálsvöðvum o.fl.

Verkur í hálsi og heilahimnur

Líkaminn í heild í tengslum við verki í hálsi

Osteópatía lítur heildstætt á líkamann og skoðar öll mismunandi kerfi; liði, vöðva, taugakerfi, innri líffærakerfi, æðakerfi og höfuðbeina- og spjaldhryggjarkerfið. Markmiðið er að finna undirliggjandi orsök hálsverkjanna.

Öll þessi kerfi vinna saman, sem skiptir sköpum til að lækna hálsverki. Góð starfsemi líffærakerfisins er nauðsynleg fyrir líkamann til að lina verki í hálsi. Mænan stjórnar ósjálfráða taugakerfinu sem m.a. stjórnar innri líffærum, tauga-, sogæða- og æðakerfi. Taugakerfið stjórnar einnig hormónaseytingu til líffæra, auk þess að stjórna æða- og sogæðahringrás á svæðinu þannig að skemmdur vefur fær súrefni og næringarefni.

Verkir í hnakka og hálsi geta átt uppruna sinn annars staðar í líkamanum

Það sem fer úr jafnvægi einhvers staðar í líkamanum getur og mun hafa áhrif á annan stað.

Þetta er ein af meginreglum osteópatíu.

Keðjur sem samanstanda af bandvef (bandvefslínum) liggja í gegnum líkamann frá fótleggjum, maga og bringu og festa sig neðst í hálsinum, sem getur valdið hálsverkjum.

Úr höfuðkúpu og hálsi koma nokkrar taugar sem skipta miklu máli fyrir starfsemi líkamans. Þessar taugar senda boð til m.a. innri líffærakerfis, kjálka og munns, augna, eyra, brjósthols og himna umhverfis líffæri. Taugarnar samanstanda af virkjunar- og skyntaugum, sem þýðir að þær stuðla bæði að virkni svæðisins sem þær senda boð til, og senda líka skynjunarboð til baka til heilans.

Þess vegna geta vandamál annars staðar í líkamanum valdið verkjum í hálsi.

Hálsverkir og þindartaug

Þindartaug (n. phrenicus) kemur frá öðrum til fjórða hálshrygg (C2-C4). Hlutverk taugarinnar er að senda boð til þindarinnar til þess að við getum andað sjálfkrafa. Stærsta hlutverk taugarinnar er hins vegar skynjun, þ.e.a.s. að senda boð frá lífhimnu (sem hylur innri líffæri), heilahimnu, gollurshúsi (sem hylur hjartað) og fleiðru (brjósthimnu – sem hylur lungun). Ef það er erting, bólga eða vandamál á einhverju af þessum svæðum verða boð um það send til C2-C4 í hálsinum. Með þessu geta vandamál í brjóstkassa, þind eða í meltingarfærum valdið verkjum í hálsi.

Osteopatísk nálgun á verki í hálsi og hnakka

• Finna og fínstilla svæðin sem hálsinn þarf að bæta upp fyrir, þannig að sársauki/erting fái að gróa.
• Hámarka blóðflæði á svæðinu. Meðferð á hjarta, lungu, brjóstkassa, þind, lifur, þörmum og vinstra nýra er mikilvæg.
• Tryggja hámarksvirkni og hreyfanleika í kringum efstu hálshryggjarliði og höfuðkúpuna sem og efstu brjósthryggjarliði, þar sem þetta svæði er mikilvægt fyrir blóðflæði og ósjálfráða taugakerfið.
• Hámarka virkni og hreyfigetu sjálfs hálshryggjarliðsins sem samsvarar verkjum í hálsi.
• Jafnvægi í ónæmiskerfinu, mataræði og lífsstíl, ásamt meðhöndlun á nýrnahettum

Osteópatía er áhrifarík gegn langvarandi hálsverkjum

Líkaminn getur læknað sjálfan sig, líka hálsverki

Við réttar aðstæður getur líkaminn læknað sig sjálfur. Ef öll kerfi vinna saman og sitt í hvoru lagi er hægt að forðast of mikið mekanískt álag á hálsinn, ófullnægjandi flutning súrefnis og næringarefna til og frá svæðinu og ójafnvægi í taugaboðum. Þannig mun líkaminn hafa ákjósanleg skilyrði fyrir lækningu.

Osteópatía örvar, stjórnar og hjálpar með endurheimt hjá öllum þessum kerfum.

Hvað getur þú gert sjálfur við verkjum í hálsi?

Verkir í hálsi herja á mikið magn fólks, en ekki er nauðsynlegt að leita strax til sérfræðings í meðhöndlun á verkjum í hálsi. Það eru ýmsir þættir sem hægt er að prófa sjálfur til að meðhöndla verki/stirðleika í hálsi eða önnur hálsvandamál.

• Skipta reglulega um líkamsstöðu í vinnunni
• Æfingar fyrir hálsinn í 10-15 mínútur á dag
• Ganga úr skugga um að brjóstkassinn sé hreyfanlegur. 30-40% af hreyfingum hálsins fer eftir brjósthryggnum
• Styrkja axlar- og hálsvöðva

Þursabit í hálsi

Tak/þursabit í hálsi er algengt ástand sem veldur sársauka og stirðleika á hálssvæðinu. Það getur komið fram vegna ýmissa þátta eins og slæmrar líkamsstöðu, ofáreynslu, streitu eða svefnstöðu.

Venjulega upplifir fólk með verki í hálsi skyndilegan sársauka eða stigmagnandi aukningu á spennu og óþægindum yfir ákveðinn tíma.

Þetta getur takmarkað hreyfisvið höfuðsins og í sumum tilfellum leitt til höfuðverkja eða sársauka sem leiðir niður í axlir og handleggi. Meðferð felur venjulega í sér hvíld, að hita eða kæla svæðið, nudd, osteópatíu og æfingar til að auka liðleika og styrk í hálsinum.

Í sumum tilfellum má einnig mæla með verkjalyfjum eða bólgueyðandi lyfjum.

Forvarnir gegn álagi í hálsi leggja áherslu á að viðhalda góðri líkamsstöðu, forðast of mikið álag og vinnuvistfræði.