Við meðhöndlum

Grindargliðnun

Nánar um grindargliðnun á þessari undirsíðu.

Hvað er grindargliðnun?

Grindargliðnun, einnig þekkt sem grindarlos, er það sem gerist á meðgöngu þegar hormónið relaxín, ásamt prógesteróni, mýkir liðböndin í líkamanum. Þetta hefur sérstaklega áhrif á grindina, þar sem liðunum er aðallega haldið saman af liðböndum en ekki vöðvum, og hormónin hafa því mikil áhrif á þau. Að mýkja eða losa um þessi liðbönd er alveg eðlilegt og nauðsynlegt ferli sem undirbýr líkamann fyrir fæðingu. Án þessarar losunar væri fæðing ekki möguleg.

Greiningin grindargliðnun er notuð þegar kona finnur fyrir verkjum á meðgöngu. Hins vegar eru engar skýrar vísbendingar um að þær konur sem finna fyrir verkjum hafi meira magn af losunarhormónum í líkamanum. Sjálf gliðnunin er því eðlilegt lífeðlisfræðilegt ferli á meðgöngu. Verkir á meðgöngu orsakast líklegast af mörgum mismunandi þáttum.

Verkir í mjaðmagrindinni? Bóka tíma í dag

Jens Gram

Flýtileið [Sýna]

Grindargliðnun og meðganga

Þegar kona verður ólétt virkjast margir mismunandi lífeðlisfræðilegir ferlar í líkamanum sem tengjast hormónakerfinu. Líkaminn þarf að undirbúa sig fyrir að frjóvgaða eggið geti fest sig í leginu, að fóstrið geti þroskast og verið varið á sem bestan hátt, og síðar að líkaminn verði tilbúinn fyrir fæðingu. Fyrstu þrír og síðustu þrír mánuðir meðgöngunnar gegna sérstaklega mikilvægu hlutverki í þessu ferli.

Í lok meðgöngunnar losnar hormónið relaxín til að mýkja leghálsinn og á sama tíma losa um liðböndin í grindinni. Markmiðið er að undirbúa líkamann fyrir fæðinguna.

Truflanir í hormónakerfinu geta bæði haft það í för með sér að hormónaframleiðsla minnki, sem getur gert fæðinguna erfiðari og jafnvel gert keisaraskurð nauðsynlegan. Hormónaframleiðslan getur einnig orðið of mikil, þannig að grindarliðir og aðrir liðir í líkamanum verði of lausir. Aðrir liðir sem oft verða fyrir áhrifum eru mjóbak, hné og fætur.

Orsakir grindargliðnunar

Orsakir grindargliðnunar geta verið streita og önnur andleg vandamál, truflun í starfsemi hormónamyndandi kirtla, truflun í sjálfvirka taugakerfinu, truflun í efnaskiptum, hálsvandamál eða verkir í baki.

Grindarverkir og meðganga

Verkir frá grindinni geta einnig komið fram vegna truflana í hormónakerfinu, þar sem hormónið relaxín mýkir alla liði líkamans. Spenna í vöðvum í læri, rass og nára geta einnig valdið grindarverkjum. Grindaróþægindi geta jafnframt komið fram sem afleiðing vandamála í baki og mjóbaki.

Grindarverkir á meðgöngu geta komið fram á mismunandi hátt. Algengastir eru verkir þvert yfir mjóbakið, verkir sem leiða niður í rass og aftanvert læri og/eða verkir í nára og við lífbeinið. Hreyfingar eins og hlaup, ganga niður tröppur og jafnvel ganga almennt geta valdið verkjum og óþægindum í grindinni.

Verkir í spjaldliðum (SI-liðum)

Spjaldliðirnir (sacroiliac-liðirnir) eru þar sem spjaldbeinið (sacrum) tengist mjaðmarbeinum (ilium). Í þessum liðum er lítil hreyfing, um það bil 5 gráðu snúningur. Engir vöðvar liggja yfir liðunum, heldur er þeim haldið saman af sterkum liðböndum. Þegar verkir koma fram í þessum liðum eru það því liðböndin sem valda verkjunum.

Þetta getur gerst annaðhvort vegna of mikillar hreyfingar eða stirðleika í liðnum, þar sem liðböndin eru í lengri tíma í teygðri stöðu. Þetta líkist tognun. Það verða smáskemmdir í liðböndunum sem valda bólguviðbrögðum þegar líkaminn reynir að græða skemmdina. Ef líkaminn hefur réttar aðstæður, grær liðbandið venjulega af sjálfu sér aftur.

Verkir í lífbeini

Klyftasambryskjan (pubis symphysis) myndast þar sem lífbeinin tvö mætast. Á milli beinanna er brjósk, og liðnum er haldið saman af liðböndum. Verkir geta komið frá sjálfum liðböndunum sem halda liðnum stöðugum. Þeir geta orsakast annaðhvort af lausleika í liðnum eða af mikilli teygju á liðböndunum.

Verkir á svæðinu geta einnig stafað af tognun eða spennu í sívalaböndum legsins (svonefndum round ligaments), sem liggja yfir lífbeinin. Þegar legið stækkar á meðgöngu teygist mikið á þessum böndum, og það getur valdið verkjum hjá þunguðum konum.

Rófubeinsverkir

Margir upplifa rófubeinsverki einhvern tíma á lífsleiðinni, oft eftir fall. Í flestum tilfellum hverfa verkirnir af sjálfu sér. Á rófubeininu er slímubelgur sem getur orðið aumur eða bólginn við þrýsting. Auk þess festist grindarbotninn þar, ásamt tveimur liðböndum frá mjaðmargrindinni, sem geta haft áhrif á hreyfanleika rófubeinsins.

Ef verkir eru til staðar lengur en tvær vikur eftir fall eða sex vikur eftir beinbrot í rófubeini (fractura coccygis), getur það verið vegna þess að hreyfimynstur beinsins er skert eftir áverkann.

Við að halla sér aftur í stól á rófubeinið getur það hreyfst fram á við til að forðast að sitja beint á því. Við að halla sér til vinstri, á rófubeinið að hreyfast til hægri, þannig að þrýstingurinn dreifist. Ef hreyfing rófubeinsins er skert eftir áverka, situr maður ósjálfrátt beint á því, sem eykur þrýsting á belginn og veldur bólgu eða heldur bólgunni frá áverkanum við.

Efins um hvort við getum aðstoðað?

Hægt er að bóka 15 mínútna óskuldbindandi samtal.

Bóka ókeypis skimun

Grindarverkir á meðgöngu

Margir finna fyrir verkjum á meðgöngu, og þar sem miklar breytingar eiga sér stað í líkamanum er það mjög eðlilegt að upplifa væg óþægindi. Hins vegar finna einnig margar konur fyrir meiri verkjum sem geta gert þeim erfitt að viðhalda eðlilegri daglegri rútínu.

Um 50%upplifa væga verki eða óþægindi í baki.
Um 15–20%finna fyrir miklum verkjum þar sem venjuleg dagleg störf valda sársauka.
Um 5%upplifa það sem kallað er grindargliðnun sem vísar til verkja bæði í lífbeini (klyftasambryskju) og í spjaldliðum grindarinnar.

Rófubeinsverkir eftir fæðingu

Við fæðingu þarf barnið að fara í gegnum svæðið milli lífbeina og rófubeinsins. Við erfiða fæðingu, ef barnið er stórt eða ef hreyfanleiki í kringum rófubeinið hefur verið takmarkaður, getur myndast þrýstingur á rófubeinið að innan. Þetta getur verið afar sársaukafullt og í versta falli valdið broti á rófubeinið.

Verkirnir geta haldið áfram ef hreyfanleiki rófubeinsins næst ekki aftur eftir áverkann. Sérstaklega við fæðingu þar sem konan liggur á bakinu er meiri hætta á að rófubeinið verði fyrir þrýstingi, þar sem spjaldbeinið getur ekki hreyfst aftur á bak og rófubeinið neyðist þá til að hreyfast meira.

Orsakir grindarverkja

Vandamál með hreyfanleika í mjöðmum, baki og ökklum geta oft átt þátt í grindarverkjum. Hlutverk grindarinnar er að flytja álagið frá fótunum upp í restina af líkamanum.

Því þarf grindin að hafa góða hreyfigetu, styrk og stöðugleika. Stirðleiki eða skert hreyfing í ofangreindum svæðum getur leitt til of mikils álags á grindina.

Aðrar orsakir geta verið veikleiki í dýpri kvið- og bakvöðvum, örvefur í grindinni eða vandamál með innri líffæri í grindarholinu.

Osteonordic og grindargliðnun

Hjá Osteonordic starfa meðferðaraðilar sem sérhæfa sig í að finna og meðhöndla orsakir grindargliðnunar og grindarverkja. Við skoðum öll kerfi líkamans, þar sem samspil þeirra er lykilatriði í því að bæta græðslu og minnka verki tengda grindargliðnun.

Góð ráð við grindargliðnun

Almennt er gott að vera virk/ur/t innan þeirra marka sem þú þolir og reyna að hreyfa þig reglulega, því kyrrseta getur aukið líkur á að verkir og óþægindi versni. Að sama skapi er mikilvægt að laga daglegt líf að ástandinu og forðast það sem veldur mestum verkjum. Mundu að vera góð/ur/gott við sjálfa/n/sjálft þig, gerðu hluti sem gleðja þig og hjálpa þér að slaka á. Það eykur framleiðslu líkamans á náttúrulegum verkjastillandi efnum, svonefndum endorfínum.

Önnur góð ráð:

Halda góðri líkamsstöðu
Spenna grindarbotn og djúpu kviðvöðvana við lyftur
Forðast þungar lyftur og mikið af heimilisstörfum
Forðast of stór skref við göngu
Skipta reglulega um setustöðu
Taka eitt þrep í einu í tröppum
Æfa grindarbotn og djúpa kvið- og bakvöðva reglulega
Stunda vatnsleikfimi með áherslu á hreyfingu og létt álag
Öndunaræfingar
Sogæðanudd eða léttar æfingar til að örva sogæðakerfið

Orsök meðgönguverkja

Á meðgöngu verða miklar breytingar í líkamanum.

Líkamsstaðan breytist til að bæta upp fyrir aukna þyngd og stærð kviðarins að framan. Þetta veldur því að sveigjan í mjóbaki eykst og bugðan í brjóstbaki verður meiri, þ.e. sveigjur hryggjarins aukast.
Þyngdin breytist og líkaminn þarf að bera aukakíló.
Legið stækkar, sem veldur meiri togi á liðböndum og auknu álagi á grindarbotninn.
Það verða einnig hormónabreytingar sem gera það að verkum að liðbönd grindarinnar mýkjast.

Þetta setur miklar kröfur á líkamann. Hann þarf að geta aðlagast og bætt upp fyrir þessar breytingar. Þess vegna er mikilvægt að hafa góðan styrk og góða líkamsstarfsemi þegar farið er inn í meðgöngu.

Stærstu áhættuþættirnir fyrir því að fá grindarverki eru þegar líkaminn er þegar undir álagi og því ekki fær um að aðlagast öllum þeim breytingum sem eiga sér stað á meðgöngu. Það geta verið til staðar vandamál fyrir, sem ekki hafa valdið verkjum eða óþægindum, en þegar meðgangan og allar þessar breytingar bætast við, þá nær líkaminn ekki lengur að aðlagast og verkir koma fram.

Osteópatía við meðgönguverkjum

Sem osteópatar erum við meðal fárra handvirkra meðferðaraðila sem fá mikla þjálfun í náminu um meðgöngu og almennt um kvenlíkamann. Við höfum því djúpan skilning á þeim óþægindum sem geta fylgt meðgöngu, þar sem aðrir faghópar þurfa yfirleitt að sækja sérstök námskeið til að öðlast næga þekkingu á meðferð þungaðra kvenna.

Sem osteópatar reynum við að bæta starfsemi líkamans svo hann geti læknað sig sjálfur og starfað betur.

Við framkvæmum því ítarlega skoðun á líkamanum og meðhöndlum alla þá vefi sem eru með hömlur eða spennu, þannig að líkaminn geti auðveldara aðlagast þeim breytingum sem eiga sér stað á meðgöngu.

Að auki eru allir okkar osteópatar menntaðir sjúkraþjálfarar og þar að leiðandi sérfræðingar í þjálfun, svo við gefum yfirleitt einfaldar heimæfingar til að viðhalda styrk og stöðugleika í og í kringum grindarvöðvana. Með því fylgja einnig ýmis ráð og leiðbeiningar fyrir þig og maka þinn til að hjálpa þér að eiga jákvæða upplifun af bæði meðgöngu og fæðingu.

Efins um hvort við getum aðstoðað?

Hægt er að bóka 15 mínútna óskuldbindandi samtal.

Bóka ókeypis skimun

Fæðingarundirbúningur og osteópatía

Fæðing er sannkallað kraftaverk og krefst mikillar áreynslu af líkamanum, þar sem margir vefir líkamans þurfa að gefa eftir og hreyfast verulega til að fæðingin geti átt sér stað.

Þegar við meðhöndlum þungaðar konur leggjum við áherslu á að undirbúa grindina og vefina fyrir fæðinguna.

Grindarbotninn þarf að geta teygt sig þrefalt á við eðlilega lengd sína, þannig að stirðleiki eða spenna á þessu svæði getur valdið miklum vandamálum.

Rófubeinið og spjaldbeinið þurfa að geta hreyfst aftur á við til að skapa pláss fyrir höfuð barnsins. Ef þau geta það ekki, og eftir stærð og stöðu barnsins í grindinni, getur rófubeinið orðið fyrir miklu álagi sem getur verið mjög sársaukafullt og í verstu tilfellum valdið broti. Ef kona hefur áður upplifað áverka í rófubeininu getur það haft áhrif á fæðinguna.
Spöngin þarf að vera hreyfanleg. Ef konan vinnur mikið við setustörf eða hefur verið saumuð eftir fyrri fæðingu getur spöngin orðið stíf og teygist þá ekki nægilega vel við fæðingu. Í slíkum tilfellum mælum við oft með sjálfsnuddi á svæðinu.
Liðbönd, vöðvar og bandvefir í kringum legið þurfa að vera hreyfanlegir til að barnið geti legið í bestu mögulegu stöðu í grindinni. Til dæmis, ef mikill stirðleiki og spenna er í vinstri hlið mjaðmabeygjunnar, þindarinnar og liðböndunum frá leginu, getur verið að barnið eigi erfiðara með að komast í hina ákjósanlegu fæðingarstöðu með hnakkann í átt að að vinstri grindarhlið.
Liðir í hrygg og grind þurfa einnig að geta gefið eftir og hreyfst á meðan á fæðingunni stendur svo barnið geti farið í gegnum fæðingarveginn.

Jafnvel þó þú komir til meðferðar vegna meðgönguverkja verður þetta einnig tekið með í reikninginn til að tryggja góða upplifun og upphaf fyrir þig og barnið þitt.

Góð ráð til undirbúnings fyrir fæðingu

Meðgöngujóga, sund, sérstaklega baksund, og göngutúrar eru frábær undirbúningur fyrir fæðingu. Þetta hjálpar til við að halda grindinni og vöðvum hennar og bandvef sveigjanlegum og hreyfanlegum.
Gæta þess að borða hollan og næringarríkan mat, ekki tómar hitaeiningar. Það er gott að eiga nægan hollan mat til reiðu þegar fæðingin nálgast. Mikilvægt er að borða vel og næra sig vel dagana fyrir fæðingu, þannig að líkaminn hafi nægjanlegan styrk og orku til fæðingarinnar. Fyrsta fæðing getur oft dregist á langinn, og þá er algengt að konur nái ekki að næra sig nóg, sem leiðir til þess að þær þreytast hraðar.
Aukin framleiðsla oxýtósíns, hormónsins sem örvar hríðar. Allt sem tengist hinu góða íslenska orði „notalegheit“ hjálpar til við að auka oxýtósín. Klæddu þig í hlý föt, leggstu undir teppi, fáðu kossa, faðmlög og nudd frá makanum, farðu í göngutúr, njóttu þess að vera dekruð, og hafðu samskipti við fólk sem þú elskar og líður vel með. Að skapa hlýlegt og öruggt umhverfi er lykillinn að góðri fæðingarupplifun.

Verkir eftir meðgöngu og fæðingu

Breytingarnar sem eiga sér stað í líkamanum á meðgöngu jafna sig ekki alltaf af sjálfu sér eftir fæðingu. Ef kona hefur fundið fyrir verkjum eða óþægindum og því verið óvirk líkamlega, getur hún misst styrk og stöðugleika, sem eykur hættu á verkjum.

Auk þess getur fæðingin sjálf valdið vandamálum og áverkum í vefjum, sérstaklega í kringum grindarbotn og rófubein.

Við osteópatíska meðferð er lögð áhersla á að endurheimta jafnvægi í líkamanum í heild. Einnig eru gefnar æfingar og leiðbeiningar bæði fyrir grindarbotn og styrktarþjálfun svo líkaminn, og móðirin, geti verið til staðar fyrir nýfædda barnið sitt og fjölskylduna.

Góðar æfingar við grindargliðnun

Þessar æfingar geta verið mjög gagnlegar til að minnka grindarverki, en einnig á síðustu stigum meðgöngu til að hjálpa barninu að síga neðar í grindina. Æfingarnar eru gerðar á stórum jógabolta.

Halda hryggsúlunni beinni og renna sér fram og aftur til skiptis á öðrum og síðan hinum fætinum (10 sinnum).
Gera hringi með grindinni, fyrst í aðra áttina og svo hina (10 hringir í hvora átt).
Halla grindinni fram og aftur (10 sinnum).
Að lokum er hægt að bæta við litlum hoppum á bolta.

Æfingarnar má framkvæma daglega eða eftir þörfum.